Tuta absoluta – Φυλλορύκτης της Τομάτας

Το έντομο Tuta absoluta είναι πλέον από τους σημαντικότερους εχθρούς της τομάτας. Στις περιοχές της Μεσογείου πρωτοεμφανίστηκε το έτος 2006. Η διάδοση του εντόμου υπήρξε έκτοτε ταχύτατη, ενώ σήμερα είναι παρόν σε πολλές χώρες της Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής.


Ο κύριος τρόπος διασποράς του εντόμου πιστεύεται οτι είναι διαμέσου συγκομιδής ήδη προσβεβλημένων καρπών καθώς οι προνύμφες του εντόμου εξέρχονται από τους καρπούς και στη συνέχεια νυμφώνονται στα κουτιά μεταφοράς των καρπών. Συχνά οι πρώτες παγιδεύσεις ακμαίων συμβαίνουν σε φερομονικές παγίδες τοποθετημένες σε συσκευαστήρια τομάτας.


Το λεπιδόπτερο αυτό έχει μέχρι 12 γενεές το χρόνο, ενώ κάθε θηλυκό μπορεί να αποθέσει μέχρι 250 αυγά. Οι προνύμφες ανοίγουν χαρακτηριστικές στοές σε φύλλα αλλά και βλαστούς και καρπούς. Οι ζημιά από το έντομο, ειδικά σε μεγάλους πληθυσμούς μπορεί να είναι ολοκληρωτική.

Το έντομο Tuta absoluta διαθέτει μεγάλο δυναμικό αναπαραγωγής. Οι προνύμφες δεν εισέρχονται σε διάπαυση, εφόσον υπάρχει άφθονη για αυτές τροφή. Ο βιολογικός κύκλος ολοκληρώνεται σε  29–38 ημέρες αναλόγως των κλιματικών συνθηκών. Μελέτες που έχουν διξαχθεί στη Χιλή έδειξαν οτι ο πλήρης βιολογικός κύκλος είναι 76.3 μέρες στους 14°C, 39.8 στους 19.7 °C και 23.8 στους 27.1 °C. Τα ακμαία είναι νυκτόβια και συνήθως την ημέρα κρύβονται σε προστατευμένα μέρη όπως φύλλα. Τα θηλυκά εναποθέτουν αυγά στα ανώτερα φύλλα των φυτών. Το έντομο έχει 4 προνυμφικά στάδια, με τις νεαρές προνύμφες να εμφανίζονται προς το τέλος του χειμώνα. Η νύμφωση λαμβάνει χώρα στο έδαφος, στην επάνω επιφάνεια των φύλλων ή εντός των στοών στα φύλλα, αναλόγως των περιβαλλοντικών συνθηκών. Όταν το έντομο Tuta absoluta δε νυμφώνεται στο έδαφος τότε συνήθως δημιουργεί κουκούλι πάνω σε άλλες επιφάνειες. Το έντομο μπορεί να διαχειμάσει ως αυγό, πούπα ή ακμαίο.

Το έντομο μπορεί να προσβάλει τη τομάτα σε οποιοδήποτε στάδιο, ακόμα και όταν η τομάτα είναι στο στάδιο των 2-3 φύλλων. Ο εχθρός Tuta absoluta φαίνεται είναι ιδιαίτερα ευάλωτος σε φυσικούς εχθρούς – αρπακτικά και παράσιτα. Η μείωση του πληθυσμού με φυσικό τρόπο μπορεί να είναι της τάξης του 75% από συνδυασμό αρπακτικών και παρασίτων. Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις από την Ισπανία οτι οι φυσικώς απαντώμενοι οργανισμοί, σταδιακά μειώνουν τον πληθυσμό του εχθρού σε αρκετά χαμηλά επίπεδα. Το πρώτο μέτρο έναντι του εχθρού είναι η σωστή χρήση φερομονών εντός και εκτός θερμοκηπίου. Η προηγούμενες ενέργειες μπορούν να συνδυαστούν με την έγκαιρη εισαγωγή αρπακτικών όπως των Macrolophus caliginosus ή Nesidiocoris tenuis. Επίσης η χρήση βιολογικών εντομοκτόνων όπως Bacillus thuriengensis συνεισφέρουν σημαντικά στην καταπολέμησή του. Παράσιτα όπως Trichogramma spp, Necremnus spp και Diadegma leicole επίσης συνδράμουν στη μείωση των πληθυσμών.

Η υγιεινή εντός του χώρου καλλιέργειας είναι επίσης πολύ σημαντική για την καταπολέμηση του εντόμου. Η απομάκρυνση υπολειμμάτων της προηγούμενης καλλιέργειας στο τέλος της περιόδου, είναι ικανή να μειώσει τον αριθμό των εντόμων που επιβιώνουν και συνεπώς είναι ικανά να επιμολύνουν την επόμενη καλλιέργεια.

Ωφέλιμα για την καταπολέμηση του εντόμου Tuta absoluta

Παράσιτα: Trichogramma achaea, Diadegma ledicola, Necremnus tidius, Necremnus artynes
 

Αρπακτικά έντομα: Macrolophus caliginosus , Nesidiocoris tenuis

 http://www.anthesis.gr/el/proionta/ofelimoiorganismoi/extroi/tutaabsoluta.html